Android cihazlar için gizlilik ve güvenlik ayarları

Günün her anında kullandığımız, hayatımızın ayrılmayan parçası durumuna gelen cihazlar kişisel güvenliğimizi sağlıyor mu? Bu soru o kadar çok önemli ki her an kullandığımız telefonlar, tabletler, giyilebilir cihazlar ve akıllı ev cihazları gibi birçok teknolojik ürün bize ait bilgilerle dolu. Telefonunuzdaki fotoğrafların başkasının eline geçmesini istemezsiniz değil mi? Ya da tabletinizin kamerasının sizden izinsiz görüntü almasından hoşlanmazsınız? Normalde varsayılan olarak akıllı cihazlar bu tür güvenlik endişelerini gideren bazı standart ayarlarla birlikte gelir. Ancak kişisel gizlilik ve güvenliğimizi sağlamak için standart ayarlardan daha fazlasına ihtiyacımız var.

Bu yazımızda, Android telefon ve tablet kullanıcıları için gizlilik ve güvenliği artıracak ayarları anlattık. Telefonunuzdaki ya da tabletinizdeki her şeyi güvende tutmanızı sağlayacak bu ayarları yaptığınızda her şey daha güvenli hale gelecektir. Yazımızda, öncelikle giriş seviye sayılabilecek temel güvenlik ayarlarına yer veriyoruz. Bu bölümü bir tür güvenlik kontrolü gibi düşünebilirsiniz. Sonrasında ise kişisel gizlilik ve güvenliği artıracak ileri seviye Android güvenlik ayarlarını anlattık.

Eğer bir Android telefon ya da tablet sahibiyseniz, gizlilik ve güvenliğinizi sağlayacak bu ayarları mutlaka uygulamanızı tavsiye ederiz.

Kilit ekranı şifresi ya da deseni belirleyin

Android gizlilik ve güvenlik ayarları dendiği zaman yapacağımız en basit işlem cihaza kilit ekranı şifresi belirlemek. Bazı kullanıcılar ekranı kilitlediğinde desen çizerken bazıları ise şifre belirliyor. Aslında bu kişinin kullanma alışkanlığına göre değişen bir durum. Siz de desen ya da şifreden hangisini kullanmak istiyorsanız onu belirlemelisiniz. Kilit ekranı şifresi belirlemek oldukça önemli, çünkü telefonun ekran kilidi açıldığında neredeyse cihazda yer alan tüm bilgilere ulaşılmış oluyor. Son olarak, yeni çıkan Android akıllı telefonların hemen hepsinde biyometrik kilit özelliği bulunuyor. Parmak izi, yüz tanıma ya da göz tanıma gibi biyometrik verilerle kilit ekranı ayarını da yapabilirsiniz.

Kilit ekranı şifresi ya da deseni nasıl belirlenir?

Çok basit. Kilit ekranı belirleyeceğiniz Android telefon ya da tabletin ayarlar kısmına girin, buradan güvenlik menüsüne giriş yapın ya da ayar arama kısmına kilit ekranı yazın. Daha sonra karşınıza gelen ekrandan ‘şifre ya da desen belirle’ komutunu izleyerek adımları tamamlayın.

Güvenliği artırmak için kilit ekranı şifresi ya da desenini kolay tahmin edilebilir şekilde ayarlamayın. Örneğin, şifre belirleyecekseniz ‘1234’ ya da doğum tarihinizi, desen belirleyecekseniz de L harfi ya da isminizin baş harfini kullanmayın.

Cihazımı bul özelliğini açın

Bu özellik Android cihazınızı kaybettiğinizde ve tekrar bulmak istediğinizde işinizi kolaylaştıracak. Android telefon ya da tabletiniz çalındığında, nereye koyduğunuzu unuttuysanız ya da cihazı bir yerlerde düşürdüyseniz ‘Cihazımı Bul’ özelliği sayesinde kolayca bulabilirsiniz.

Cihazımı bul özelliği nasıl açılır?

• Android cihazınızın ayarlar menüsüne giriş yapın,
• Ayarlarda ‘Google’ menüsünü bulun ve girin,
• Açılan ekranda ‘Cihazımı Bul’ seçeneğine dokunun ve özelliği ‘açık’ konumuna getirin. Eğer özellik zaten açık ise değişiklik yapmadan buradan çıkın.

Bu işlemlerin ardından cihazınızı kolayca bulmanızı sağlayan özellik aktif hale gelecektir. Eğer cihazınızı kaybederseniz ve bu özellik ile bulmak isterseniz Find My Device (Cihazımı Bul) web sitesine Google hesabınızla giriş yapın. Sitede cihazınızı bulmanızı sağlayan temel özellikleri göreceksiniz. Bunlar: Android cihazınızın tam konumunu görüntüleme, cihazı kilitleme ve içeriğini silme, cihazdan zil sesi çalmasını sağlayarak yerini tespit etme gibi özelliklerdir.

SIM kart kilidi / şifresi belirleyin

Kilit ekranı şifresi gibi temel bir güvenlik önlemi de SIM kartınız için ayrı bir şifre belirlemektir. Eğer telefonunuzu kaybederseniz, telefonunuzun açılıp SIM ile bağlantı kurmasını engelleyebilirsiniz. SIM kart kilidi belirlemek için telefonunuzun ayarlar menüsünü açın, arama kısmına SIM yazın ve SIM menüsüne giriş yapın. Son adımda PIN kodu oluştur seçeneğine dokunarak şifrenizi belirleyin.

Acil durum modunu ayarlayın

Acil durum modu, sağlık ya da güvenlikle ilgili olası bir tehlike anında ulaşmanız gereken acil bilgi ve kişilere erişmenizi sağlayan bir Android özelliğidir. Genelde insanlar bu modu acil durum kişileri olarak bilir, ancak bu modda kişilerden daha fazlası var. Acil durum modu içerisinde yer alan özellikler şunlar:

Tıbbi bilgiler: Sağlık açısından müdahale gerektiğinde sağlık çalışanlarının (hemşire ya da doktor) görmesi için sağlığınızla ilgili bilgileri içerir. Tıbbi bilgilere ekleyeceğiniz sağlığınızla ilgili her bilgi size yapılacak müdahalede belirleyici olacağı için dikkatli ve doğru bilgi verdiğinizden emin olun.

Acil durum kişileri: Acil bir durumda ulaşılması gereken kişileri belirleyen özellik. Güç düğmesine 5 kere basıldığında önceden belirlediğiniz kişiler aranır.

Acil durum SOS mesajı ve araması: Bu özellik sayesinde acil bir durum oluştuğunda yine güç düğmesine 5 kere basarsanız, bulunduğunuz konumu içeren bir SOS mesajı acil durum kişilerine gönderilir. Bu özellik güvenlik tehlikesinde oldukça kullanışlıdır.

Acil durum kişileri nasıl ayarlanır?

• Android cihazınızın ayarlar menüsünü açın,
• Güvenlik menüsünü bulun ve açın (Samsung marka cihazlarda Güvenlik ve Acil Durum menüsünü açın),
• Karşınıza gelen sayfada acil durumla ilgili tıbbi bilgiler, acil durum kişileri ve SOS mesajı seçeneklerini göreceksiniz. Buradan acil durum modunda hangisini aktif etmek istiyorsanız ayarlayabilirsiniz.

İki adımlı doğrulama kullanın

Sosyal medya ve benzeri platformlardaki hesaplarınızı güvene almanın en önemli aşaması iki adımlı doğrulamanın aktif olmasıdır. İki adımlı doğrulama, cihazınızı ve hesabınızı güvende tutmak için oturum açma bilgilerini ikinci bir kimlik doğrulama yöntemidir. Android cihazlarda genellikle gmail.com uzantılı bir Google hesabı olur. Bu nedenle cihazınızı ve Google hesabınızı güvende tutmak için iki adımlı doğrulamayı mutlaka etkinleştirmelisiniz. Google hesapları için iki adımlı doğrulamayı aşağıdaki adımları takip ederek aktif hale getirebilirsiniz:

• Ayarlara gidin,
• Google menüsünü bulun,
• ‘Google Hesabınızı Yönetin’ yazısına dokunun,
• Açılan sayfadan ‘Güvenlik’ sekmesine dokunun,
• 2 Adımlı Doğrulama seçeneğine basarak kurulum talimatlarını tamamlayın.

Bu adımları tamamladığınızda Android cihazınızda kullandığınız Google hesabınız için 2 adımlı doğrulama aktif olacaktır.

Bildirim içeriğini gizleyin

Kişisel gizliliğinize önem veriyorsanız, cihazınıza gelen bildirimlerin içeriğini gizleyerek daha fazla gizlilik önlemi alabilirsiniz. Bu özellik temelde ekranda görünen bildirimlerin içeriğini gizler. Bu nedenle içeriği görmek için bildirime dokunmanız, kilit ekranı şifresini geçmeniz ve ilgili bildirimi gönderen uygulamaya giriş yapmanız gerekir.

Android cihazlarda bildirim içeriğini gizlemek için;

• Ayarlara girin,
• Bildirimler menüsüne dokunun,
• Açılan sayfada ‘kilit ekranı bildirimleri’ seçeneğini göreceksiniz. Buna dokunarak bildirim içeriğini gizle seçeneğini seçmeniz yeterlidir.

Uygulama izinlerini kontrol edin

Cihazınızda yüklü olan uygulamaların hangi özelliklere erişimi olduğunu biliyor musunuz? Örneğin, WhatsApp’te görüntülü görüşme yapmak için kameraya ve mikrofona izin vermeniz gerekir. Android oyunlar ise oyun verilerini kaydetmek için depolama izni ister. Aslında her uygulama cihazınızın bazı özelliklerini kullanarak çalışır. Bu nedenle uygulamaların hangi izinlere sahip olduğu sizin güvenliğinizle doğrudan ilgili bir konudur.

Android cihazınızda yüklü uygulamaların izinlerini kontrol ederek güvenliğinizi artırabilirsiniz. Bu sayede uygulamalar cihazınızın özelliklerine erişemez ve dolayısıyla bilgileriniz için güvenlik riski oluşturmaz. Android uygulama izinleri kontrolünü yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Ayarları açın,
• Gizlilik menüsünü bulun ve dokunun,
• Gelen ekranda ‘İzin Yöneticisi’ne dokunun,
• Burada telefonunuzdaki uygulamaların özelliklere olan erişim izinlerini göreceksiniz. Her özelliğin üstüne dokunarak o özelliğe erişim izni olan uygulamaları görebilirsiniz. Eğer bir uygulamanın iznini kaldırmak isterseniz üstüne dokunun ve izni pasif hale getirin.

Google Play Protect yazılım taraması

Android cihazların uygulama mağazası olan Google Play aynı zamanda cihazınızda yüklü uygulamaların zararlı olup olmadığını da kontrol eden bir servistir. Temel olarak Play Protect cihazınızda şu görevleri yerine getirir:

• Zararlı uygulama tespit ederse bunu otomatik olarak cihazınızdan kaldırır,
• Uygulamaların sahip olduğu izinleri denetler ve gereksiz izinleri pasif hale getirir,
• Cihazınıza yüklenen her uygulamayı güvenlik açısından denetler.

Bu servis normalde her Android cihazda varsayılan olarak açıktır. Ancak bazı nedenlerden ötürü insanlar bilmeden bu özelliği kapatabiliyor. Ancak biz yine de özelliğin açık olduğunu doğrulamanızı tavsiye ederiz. Peki, Google Play Protect nasıl açılır? Şu adımları takip ederek servisi aktif hale getirebilirsiniz:

• Cihazınızdaki Google Play uygulamasını bulun ve açın,
• Sağ üst taraftaki profil resminize ya da ikonuna dokunun,
• Karşınıza bir pop-up gelecek, buradan Play Protect seçeneğine girin,
• Play Protect etkin değilse sağ üst tarafta bir dişli çark simgesi göreceksiniz, buna dokunun.
• Gelen ekranda Play Protect’i aktif hale getirin.

Eğer Play Protect zaten açık halde ise karşınıza gelen ekranda cihazınızda yapılan tarama detaylarını ve raporlarını görebilirsiniz.

Bilinmeyen kaynaklardan dosya yükleme özelliğini dikkatli kullanın

Android işletim sistemine sahip bir cihaza Google Play haricinde oyun veya uygulama yüklemek isterseniz, 'bilinmeyen kaynaklara izin ver' özelliğini aktif hale getirmeniz gerekiyor. Normal şartlarda Cepde, APKMirror ve APKPure gibi güvenilir bir kaynaktan yüklemeyi yapacaksanız bu özelliğin riski düşük olur. Ancak güvenilir olmayan kaynaklardan yapacağınız APK, XAPK ya da AAB yüklemeleri cihazınızı riske atabilir. Bu nedenle yalnızca güvenli olduğundan emin olduğunuz kaynakları kullanmaya dikkat edin. Bilinmeyen kaynaklara nasıl izin vereceğinizi ve izni nasıl iptal edeceğinizi öğrenmek için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz: Bilinmeyen kaynaklara izin verme.

Google Hesabınıza erişimi olan uygulamaları kontrol edin

Bazı Android oyun ve uygulamaları size hizmet sağlayabilmek için Google hesabınıza erişim istemektedir. Bu uygulamalar genelde temel seviye bilgilere sahip olsa da bazı durumlarda rehber, fotoğraflar ve mesajlar gibi önemli gizli bilgilere de izinli olarak erişebiliyor. Dolayısıyla hesabınıza hangi uygulamaların erişim sağladığı gizlilik ve güvenliğiniz için önemli bir konudur. Google Hesabınıza erişimi olan uygulamaları görüntülemek ve izinleri kaldırmak için iki yönteminiz var. Bunlardan birincisi aşağıda verdiğimiz adımları takip etmek ya da Google Hesap Yöneticisi web sitesine giderek ilgili kontrolleri yapmak.

Hesabınıza erişimi olan uygulamaları görüntülemek için:

• Cihaz ayarları menüsüne girin,
• Google menüsünü bulun ve girin,
• 'Google Hesabınızı yönetin' düğmesine dokunun,
• Güvenlik seçeneğine dokunun,
• Açılan sayfada 'Hesap erişimi olan üçüncü taraf uygulamalar' içerisinde uygulamaları görebilirsiniz,
• Burada 'üçüncü taraf erişimini yönet' bağlantısına dokunun ve kaldırmak istediğiniz uygulamayı seçerek izinleri kaldırın.

Google Hesabınıza bağlı cihazları kontrol edin

Google hesabınızla ilgili bilgileri güvende tutmak için sadece sahibi olduğunuz cihazlardan hesabınıza giriş yapmanız gerekiyor. Eğer farklı bir cihazdan giriş yaptıysanız mutlaka çıkış yapın. Ayrıca, hesabınıza başka bir cihazdan giriş yapılıp yapılmadığını ara ara kontrol etmenizde fayda var. Bu kontrolü yapmak için aşağıdaki adımları takip edin:

• Ayarları açın,
• Google menüsüne girin,
• Google Hesabınızı yönetin düğmesine dokunun,
• Güvenlik sekmesine geçin,
• 'Cihazlarınız' başlığı altında size ait Google hesabına giriş yapan cihazların listesini göreceksiniz. Burada tanımadığınız ya da size ait olmayan bir cihaz varsa bu cihazı kaldırın. Güvenliğinizi artırmak için hesap şifrenizi mutlaka değiştirin ve iki adımlı doğrulamayı açın.

VPN uygulaması kullanın

Türkiye'de VPN uygulamaları genelde yasaklı sitelere giriş için kullanılır. Ancak VPN kullanmak internette gezinirken gizliliğinizi artıran önemli özelliklere sahiptir. İlk olarak, VPN'ler, internette gezinirken bağlandığınız siteye bilgilerinizi şifreli olarak gönderir. İkinci olarak, IP adresiniz ve dolayısıyla bulunduğunuz konum gizlenir. Böylece internet gezintisi sırasında olabildiğince yüksek seviyede gizlilik sağlanmış ve bilgileriniz korunmuş olur. Dolayısıyla VPN kullanmak yasaklı sitelere girmekten daha önemli özelliklere sahip.

Kişiselleştirilmiş reklamları devre dışı bırakın

Hemen hemen her oyunda, uygulamada ve internet sitesinde reklamlarla karşılaşıyoruz. Bu reklamların çoğu insanın bilmediği bir özelliği var: Kişiselleştirilmiş reklam. Peki, bu ne demek Kişiselleştirilmiş reklam gösterimi, internet geçmişinize, ilgi alanınıza, kullandığınız oyun ve uygulamaya göre reklam gösterilmesi demektir. Örneğin, internette araba bakımı kelimesini arattıysanız, karşınıza araba bakımıyla ilgili reklamlar çıkar. Ya da bir alışveriş uygulamasından tencere takımını incelediyseniz, size farklı tencere takımlarını gösterecek türde reklamlar görünecektir.

İşte bu teknoloji, cihazımızı kullanma deneyimine dayalı olarak çalışıyor. Bu ayarı değiştirerek tamamen sizin ilgi alanızı odaklamayan reklamların görünmesini sağlayabilirsiniz. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, kişiselleştirilmiş reklamları kapatarak ilgi alanı, arama geçmişi, internette gezinme bilgilerinizin üçüncü taraf reklam verenler tarafından kullanılmasını engelleyebilirsiniz.

Kişiselleştirilmiş reklamları kapatmak için:

• Cihazınızın ayarlarını açın,
• Google menüsünü bulun ve girin,
• Reklamlar seçeneğine dokunun,
• Karşınıza gelen ekranda 'reklam kimliğini sıfırlayın' ve 'reklam kimliğini sil' seçeneklerine dokunun.

Bu işlemden sonra artık kişiselleştirilmiş reklam deneyimi kapatılmış olacaktır.

Antivirüs uygulaması kullanın

Android cihazları her zaman güvende tutmanın en önemli adımlarından birisi antivirüs uygulamaları kullanmaktır. Dolandırıcılar, hacker'lar, güvenilir olmayan kaynaklardan indirilen dosyalar, güvenli olmayan bağlantılar dahil hemen her türlü işlem antivirüs uygulamaları tarafından denetlenir. Bu sayede cihazınız her zaman için kişisel gizlilik ve güvenliğinizi korumanıza yardımcı olur. Android antivirüs uygulamaları kategorisine giderek ilgili uygulamaları görüntüleyebilirsiniz.

Yazılım güncellemelerini düzenli olarak yapın

Her akıllı cihaz belirli aralıklarla yazılım güncellemesi alır. Genel olarak işletim sistemindeki özellik geliştirmelerinin yanında kullanıcıların gizlilik ve güvenliğine yönelik güncel ayarlar da bu güncellemelerle birlikte gelir. Dolayısıyla her güncelleme aslında sizin güvenliğinizi sağlayacak önemli değişiklikler içermektedir. Bu nedenle kullandığınız her akıllı cihazın yazılım güncellemelerini geciktirmeden mutlaka yapın.

Google güvenlik kontrolü gerçekleştirin

Android cihazlar için gizlilik ve güvenlik ayarları yazımızın son maddesi, Google tarafından sağlanan güvenlik kontrolü özelliğidir. Bu özellik, Google hesabınızı güvende tutmak için bazı kontroller yaparak size öneriler sunar. Eğer hesabınızın güvenliğini riske atan ayarlar varsa ya da güvenliğiniz için daha gelişmiş ayarları uygulamak istiyorsanız bu özellik size gereken önerileri yapacaktır. Google tarafından sağlanan Güvenlik Kontrolü özelliğini kullanabilmek için hesabınıza giriş yapmanız şart. Google Hesabınıza giriş yaptıktan sonra https://google.com/security-checkup adresine giderek güvenlik kontrolüne başlayabilirsiniz.